സാരം: സ്വന്തം ലക്ഷ്യത്തെമാറ്റിവച്ച്‌ ദേവേന്ദ്രന്റെ ദൗത്യം കൈക്കൊണ്ട നളമഹാരാജാവ്‌ സൈന്യങ്ങളെ അവിടെ നിർത്തി ഒറ്റയ്ക്കുനടന്നു. ദമയന്തിയുടെ സൗന്ദര്യം കാണുന്നതിന്‌ അദ്ദേഹം അതിയായി ആഗ്രഹിച്ചു. വഴിയിൽ വലിയ ജനകൂട്ടത്തിനിടയിലും സൈന്യങ്ങളോടുകൂടിയ രാജാക്കന്മാർക്കിടയിലും രസികന്മാരായ ബ്രാഹ്മണർക്കിടയിലും എല്ലാം പലരെയുമുരുമ്മിക്കൊണ്ട്‌ നളൻ നടന്നു. വളരെ പരിചയമുള്ള ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ ആരും കാണാതെയുള്ള ഈ സഞ്ചാരം നളനു കൗതുകമുളവാക്കി. ധന്യനായ നളൻ രക്ഷിജനങ്ങൾ കാണാതെ കന്യാപുരത്തിനുള്ളിൽ പ്രവേശിച്ചു. നളന്റെ വളരെ നാളത്തെ ആഗ്രഹം സാധിച്ചു. ദമയന്തിയെ കണ്ടു. അവളുടെ നഖനിരകൾ മുതൽ മുടിക്കെട്ടുവരെ ആഗ്രഹത്തോടെ നളൻ അടുത്തുകണ്ടു. താൻ അമരേന്ദ്രദൂതനാണെന്നു സ്മരിച്ച നളൻ ചെയ്യുന്നത്‌ അപരാധമാണെന്നു തിരിച്ചറിഞ്ഞ്‌ മനസ്സിനെ സ്വയം നിയന്ത്രിച്ചു; തിരസ്കരണി നീങ്ങുവാൻ ആഗ്രഹിച്ചു. അപ്പോൾ അതിമധുരമായ ശരീരകാന്തിയോടെ ഒരു പുരുഷനെ തന്റെ സമീപത്തു ദമയന്തി കണ്ടു.