കൊട്ടാരക്കര തമ്പുരാനാണ് കഥകളിയുടെ ഉപജ്ഞാതാവെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ഇദ്ദേഹം എ.ഡി 17ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിൽ ആയിരുന്നു ജീവിച്ചിരുന്നത്. ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം വരെ ഉള്ള രാമായണകഥകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പുത്രകാമേഷ്ടി, സീതാസ്വയംവരം, വിച്ഛിന്നാഭിഷേകം, ഖരവധം,ബാലിവധം, തോരണയുദ്ധം, സേതുബന്ധനം, യുദ്ധം എന്നിങ്ങനെ എട്ട് കഥകൾ ആണ് എഴുതിയിരിക്കുന്നത്. ഇവയെ പൊതുവായി “രാമനാട്ടം“ എന്നാണ് തമ്പുരാന്റെ കാലത്തും അതിനുശേഷവും പൊതുവെ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. അന്ന് “കഥകളി“ ആയി രൂപം പ്രാപിച്ചിരുന്നില്ല എന്നർത്ഥം. കഥകളി എന്ന പേരുശേഷം ഉണ്ടായതാണ്. കോട്ടയം തമ്പുരാന്റേയും കാർത്തികതിരുനാളിന്റേയും മറ്റും ആട്ടക്കഥകളുടെ ചിട്ടപ്പെടുത്തലുകൾക്ക് ശേഴം ആണ് കഥകളി ഇന്നുകാണുന്ന ശിൽപ്പഭദ്രത നേടിയത്. എന്നാൽ ആട്ടക്കഥാരചന അടിസ്ഥാനപരമായ സമ്പ്രദായം കൊട്ടാരക്കരത്തമ്പുരാന്റെ രീതി തന്നെ അന്നും ഇന്നും. പണ്ട് കാലത്ത് കൊട്ടാരക്കര തമ്പുരാന്റെ എട്ട് കഥകൾക്കും പ്രചാരമുൻടായിരുന്നെങ്കിലും ഇന്ന് സീതാസ്വയംവരം, ബാലിവധം, തോരണയുദ്ധം എന്നീ മൂന്നു കഥകൾക്ക് മാത്രമാണ് പ്രചാരം. അതിൽ തന്നെ സീതാസ്വയംവരത്തിൽ പരശുരാമഗർവ്വഭംഗം എന്ന് പറയാവുന്ന അവസാന പതിനഞ്ചാം രംഗത്തിനുമാത്രമാണ് പ്രചാരം. ബാലിവധവും തോരണയുദ്ധവും ചിട്ടപ്രധാനമായതിനാൽ കളരിയിൽ അഭ്യസിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.

ഹനൂമാന്റെ സമുദ്രലംഘനത്തിനു മുമ്പുള്ള എട്ടുരംഗങ്ങൾക്ക് ഇന്ന് അരങ്ങിൽ പ്രചാരം കുറഞ്ഞുവന്നെങ്കിലും ആദ്യ മൂന്നുരംഗങ്ങൾക്ക് കളരി പ്രാധാന്യമുണ്ട്. ശ്രീരാമൻ, ലക്ഷ്മണൻ, താര, സുഗ്രീവൻ തുടങ്ങിയവർക്ക് വകയുള്ള രംഗങ്ങളാണവ. ഹനൂമാന്റെ സമുദ്രതരണം ആട്ടം മേളപ്രധാനമാണ്. അശോകവനികയിലേക്കുള്ള അഴകിയരാവണന്റെ പുറപ്പാടുരംഗത്തിൽ കത്തിവേഷമായ രാവണനു തിരനോട്ടമില്ല.  വലന്തലമേളത്തിൽ മണ്ഡോദരിയെ ആലിംഗനം ചെയ്ത് സുഖദൃഷ്ടിയിൽ നിൽക്കുന്നതാണ് രാവണന്റെ പ്രവേശം. ശേഷം ഹിമകരം എന്ന ആട്ടമുണ്ട്. ഈ ഭാഗം കലാമണ്ഡലം പദ്മനാഭൻ നായർ ആശാൻ സഹപ്രവർത്തകരുടെ സഹായത്തോടേ അപ്പോഴുണ്ടായിരുന്ന സമ്പ്രദായത്തെ പരിഷ്കരിച്ച് കൂടുതൽ കലാപരമാക്കി ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതാണ് ഇപ്പോൾ നിലവിലുള്ള സമ്പ്രദായം. 

പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ രണ്ട് ആദ്യവസാനവേഷക്കാർക്ക് പ്രാധാന്യമുള്ള കഥയാണിത്. രാവണന്റെ കത്തിവേഷവും ഹനൂമാന്റെ വെള്ളത്താടി വേഷവും. ഒന്നാം കുട്ടിത്തരം പച്ചവേഷങ്ങളായി രാമാലക്ഷ്മണന്മാർ, പിന്നെ താര, ലങ്കാലക്ഷ്മി, മണ്ഡോദരി,സീത,ചുവന്ന താടി സുഗ്രീവൻ,ലങ്കാശ്രീ, ഇവരെയൊക്കെ കൂടാതെ പ്രാകൃതവേഷധാരികൾ ആയ രാവണകിങ്കരന്മാരായ രാക്ഷന്മാർ അഴകിയ രാവണന്റെ പെട്ടിക്കാരും എല്ലാം കൂടെ രംഗപൊലിമ ഉള്ള ഒരു കഥയാണ് തോരണയുദ്ധം.

ബാലിവധത്തിനു ശേഷം കിഷ്കിന്ധാകാണ്ഡവും, ഹനൂമാന്റെ സമുദ്രലംഘനവും തുടർന്നുള്ള ലങ്കാദഹനവും വരെയുള്ള സുന്ദരകാണ്ഡകഥയുമാണ് തോരണയുദ്ധത്തിലെ ഇതിവൃത്തം. രാമന്റെ ദൂതനായി ലങ്കയിലെത്തിയ ഹനൂമാൻ സീതയെ കണ്ട് മോതിരം മാറ്റിയശേഷം പ്രമദാവനം നശിപ്പിച്ചശേഷം അതിന്റെ തോരണ(=ഗോപുരം)ത്തിൽ ഇരുന്ന രാക്ഷസന്മാരുമായി ചെയ്ത യുദ്ധം എന്ന കഥാഭാഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതാണ് തോരണയുദ്ധം എന്ന പേർ. കൂടിയാട്ടത്തിലും ഇതു തന്നെ ആണ് പേർ. പ്രവേശനകവാടത്തിലെ കമാനസ്തംഭങ്ങൾ ആണ് തോരണം. ഈ സ്തംഭങ്ങൾ പിഴെതെടുത്ത് അവകൊണ്ടാണ് ഹനൂമാൻ രാക്ഷസന്മാ‍ാരെ അടിച്ച് കൊന്നത് എന്ന് രാമായണം പറയുന്നു. 

 

സീതാന്വേഷണത്തിനു പോകുമ്പോൾ രാമൻ, ഹനൂമാൻ വശം രാമനാമം കൊത്തിയ മോതിരവും, സീതയെ കണ്ടശേഷം സീത ഹനൂമാൻ വശം ചൂഡാമണിയും കൊടുത്തു എന്നുമാത്രമേ രാമായണത്തിൽ ഉള്ളൂ. ആട്ടക്കഥയിൽ രാമൻ ഹനൂമാൻ വശം കൊടുത്തയക്കുന്നത് മുനിമാർ അനുഗ്രഹിച്ച് നൽകിയ അത്ഭുതാംഗുലീയവും സീത കൊടുത്തയയ്ക്കുന്നത് ആശ്ചര്യചൂഡാമണിയും ആണ്. ഇത് ആശ്ചര്യചൂഡാമണി കൂടിയാട്ടത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ആണ് ഈ മാറ്റം.

സീതയെ വെട്ടാൻ ചന്ദ്രഹാസവും ഓങ്ങി നിൽക്കുന്ന രാവണനെ ആ സാഹസത്തിൽ നിന്നും പിന്തിരിപ്പിക്കുന്നത് ധന്യമാലിയെന്ന രാവണഭാര്യയാണെന്നാണ് രാമായണത്തിൽ. എന്നാൽ ആച്ഛര്യചൂഡാമണിയെ അവലംബിച്ച് മണ്ഡോദരി തന്നെ ആണ് ആട്ടക്കഥയിലും രാവണനെ തടുക്കുന്നത്.
 

ശ്രീരാമൻ-പച്ച
ലവകുശന്മാർ-പച്ച
ഹനൂമാൻ-വെള്ളത്താടി