16. പല്ലവം    

 

ലക്ഷണം (പ്രയോഗം) - മൂലം:-

 

മൂലഞ്ചാനാമികാംഗുല്യാ അംഗുഷ്ഠോ യദിസംസ്പൃശേത് |             68

യസ്മിംസ്തു നൃത്തശാസ്ത്രജ്ഞൈഃ പല്ലവസ്സകരഃ സ്മൃതഃ ||

 

ഭാഷ:- പെരുവിരൽ മോതിരവിരലിന്റെ അടിയിലെ സന്ധിയില്‍ ചേര്‍ത്തു-പിടിച്ചാൽ അതിന്ന് പല്ലവമുദ്ര എന്ന് പറയുന്നു.

 

വിനിയോഗം (ഉപയോഗം) - മൂലം:- 

 

വജ്രം പർവ്വത ശൃംഗഞ്ച ഗോകർണ്ണൗ നേത്രദീർഗ്‌ഘിമാ |          69

മഹിഷഃ പരിഘഃ പ്രാസോ ജന്തുശൃഗം ച വേഷ്ടനം ||

 

സംയുക്തപല്ലവാഖ്യാസ്തു കരാ നവസമീരിതാഃ |                70

ദൂരം പണഞ്ച ധൂമശ്ച പുഛം വേത്രഞ്ചശാലയാഃ ||

 

ആയുക്തപല്ലവാഖ്യാസ്തു ഹസ്താഃ ഷൾ സമുദീരിതാഃ |          71

 

ഭാഷ:- വജ്രായുധം, കൊടുമുടി, പശുച്ചെവികൾ, കണ്ണിന്റെ നീളം, പോത്ത് ഉലയ്ക്ക, കുന്തം, ജന്തുക്കളുടെ കൊമ്പ്, ചുറ്റല്‍ - ഈ 9 പദാർത്ഥങ്ങളെ രണ്ടുകൈകൊണ്ടും; ദൂരം, ശപഥം, പുക, വാല്‍, ചൂരല്വ്ടി, ധാന്യങ്ങൾ - ഈ 6 പദാർത്ഥങ്ങളെ ഒരുകൈകൊണ്ടും പല്ലവ മുദ്രയിൽ കാണിക്കണം.