അനുസ്മരണം
ഗുരു ചെങ്ങന്നൂർ രാമൻ പിള്ള - ഒരു ഓർമ്മക്കുറിപ്പ്
കലാമണ്ഡലം ഹൈദരാലി എന്ന ഗവേഷകന്
നടന്റെ 'വാചികാഭിനയ' മാണ് കഥകളിയില് ഗായകന് നിര്വഹിക്കുന്നതെന്ന പൂര്ണ്ണമായ അവബോധം 'ഹൈദരാലി സംഗീത'ത്തെ വ്യതിരിക്തമാക്കിയിരുന്നത്. വിരുദ്ധോക്തി ആവിഷക്കരിക്കുവാന് ഗോപിയാശാന് , 'ഉചിതം, അപരവരണോദ്യമ'ത്തില് ,ഉചിത മുദ്ര ആവര്ത്തിച്ച് പെട്ടെന്ന് മുഴുമിപ്പിക്കാതെ നിര്ത്തുന്ന രീതി ഉണ്ടല്ലോ. സമര്ത്ഥമായി ആലാപനത്തിലും ഈ വിരാമം അദ്ദേഹം കൊണ്ടുവന്നതിന്റെ ഉചിതജ്ഞത പറഞ്ഞറിഞ്ഞറിയിക്കേണ്ടതില്ലല്ലോ!
ഓർത്താൽ വിസ്മയം തന്നെ
ഓര്ത്താല് വിസ്മയം തന്നെ. കേരളത്തില് വരേണ്യവര്ഗ്ഗക്കാര് മേധാവിത്തം പുലര്ത്തിയിരുന്ന കഥകളിയുടെ പ്രഖ്യാത വിദ്യാലയത്തിലേക്ക് ഒരു മുസ്ലീം ബാലന് കടന്നു ചെല്ലുന്നു. ആശങ്കകളോടെ, അധൈര്യത്തോടെ, എങ്കിലും പ്രതീക്ഷകളോടെ. 1957ല് വെങ്കിടകൃഷ്ണ ഭാഗവതരുടെ ഛായാചിത്രത്തിന് ചുവട്ടില്, നീലകണ്ഠന് നമ്പീശന്റെ കാല്ക്കല് ദക്ഷിണവെച്ച് കഥകളി സംഗീതം പഠിക്കാന് ആരംഭിക്കുന്നു. വാത്സല്യം വാരിക്കോരിക്കൊടുക്കുമെങ്കിലും പഠിപ്പില് വിട്ടുവീഴ്ച്ചയോ അശ്രദ്ധയോ കാട്ടിയാല് നിര്ദ്ദയം ശിക്ഷിക്കുന്ന ഗുരു. ആ ഗുരുവിന്റെ പ്രതീക്ഷക്കൊത്ത് ശിഷ്യന് വളരുന്നു.
കലാമണ്ഡലം ഹൈദരാലി അനുസ്മരണം
മുണ്ടയ്ക്കല്വാരം ക്ഷേത്രത്തില് നളചരിതം മൂന്നാം ദിവസം നടക്കുന്നു. കലാമണ്ഡലം ഗോപി ആശാന്റെ ബാഹുകന്, എന്റെ ഋതുപര്ണ്ണനായിരുന്നു.
ഋതുഭേദങ്ങളുടെ സുഖദു:ഖം
"ചായ കുടിയ്ക്കല്ലേ?" ശങ്കരമ്മാമന് ചോദിച്ചു. പടിക്കെട്ടിറങ്ങി പടിഞ്ഞാറേ നടവഴിയില് എത്തി. പൂര്ണ്ണീനദിക്ക് കുറുകെയോടുന്ന ഇരുമ്പുപാലത്തിലേക്ക് ചേരുന്ന നടപ്പാതയോരത്ത് ഓലമേഞ്ഞ കട. മരബെഞ്ചിനും മേശക്കും നനവുണ്ട്. തണുപ്പും. കുപ്പിഗ്ലാസില് ചുടുകട്ടന് ട്ടപ്പ് ശബ്ദത്തില് വന്നിറങ്ങിയപ്പോള് ശങ്കരമ്മാമന് ബീഡി കുത്തിക്കെടുത്തി. എനിക്ക് മാത്രമായി പഴംപൊരി വരുത്തിച്ചു. വെളിച്ചെണ്ണക്കൊപ്പം ആനപിണ്ഡം നേര്ത്ത ഗന്ധമായി കാറ്റില് പരുങ്ങി.