പടമറുത്ത പടുവിടനേ
പാർത്ഥിവനതിശഠനേ
പാർത്തുകണ്ടാൽ ഞാനാളുടനേ
ഭവദഭീഷ്ടധനസംഘടനേ.

“ചാരുത്വമെഴും നിയമനിഷ്ഠയും നല്ല
ചാരിത്രമെന്നുള്ളൊരു ചട്ടയും
പാതിവ്രത്യപരമകാഷ്ഠയും കുല-
പാലികമാർക്കിതത്രേ നല്ലൊരു കോട്ടയും“.

തുകിൽ മുറിച്ചൊളിച്ചു പോവാൻ
തോന്നിയവാറെങ്ങനേവാൻ?
തുണയെനിക്കില്ലെന്തോരായ്വാൻ
ധൂർത്തനതു കേട്ടെന്തൂചിവാൻ?

ച.1
ആകവേ ദിക്കെങ്ങും നടന്നേനേ, ഒരു നാൾ
സാകേതത്തിലങ്ങു കടന്നേനേ,
നീ കേൾ: നിന്മൊഴി പറഞ്ഞിരുന്നേനേ, പിന്നെ
ഋതുപർണ്ണാന്തികത്തിൽനിന്നെഴുനേറ്റിങ്ങകന്നേനേ.

2.
സാരനാമൃതുപർണ്ണൻ തന്നുടെ ഇഷ്ട-
സാരഥി വന്നിതെന്റെ പിന്നൂടെ;
ധീരൻ ബാഹുകസംജ്ഞൻ നിന്നുടെ ഖേദം
തീരുവാനുരചെയ്താനുത്തരമതിന്നുടെ.

പല്ലവി:
നീ വന്ന നേരത്തേ വന്നൂ നിഖിലവും മേ സമ്പന്മൂലം

അനുപല്ലവി:
പോകുന്നവരാരെയുമേ പുനരിവിടെക്കണ്ടീലേ ഞാൻ.

ചരണം 1:
എവിടെയെല്ലാം പോയി നീതാൻ
എന്നു ചൊല്ലുക പർണ്ണാദാ,
എവിടെയോ മേ പരിണേതാ-
വെന്നറികിലനാമയം.

വർണ്ണാൻ പർണ്ണാദകീർണ്ണാൻനൃപസദസി സുധാസാരസാവർണ്ണ്യപൂർണ്ണാ-
നാകർണ്ണ്യാകർണ്ണ്യഘൂർണ്ണന്മതിരനുഗതവാൻ പ്രസ്ഥിതംബാഹുകസ്തം;
സല്ലാപസ്താദൃശോഭൂദ്രഹസി കില തയോർബാഹുകോ യേന ഭേജേ
ചിന്താം, സന്താപശാന്ത്യൈ സ ച ധരണിസുരസ്സാന്ത്വയാമാസ ഭൈമീം.

പല്ലവി:
വ്യസനം തേ ദമയന്തി, സമസ്തം അസ്തമയതാം.

അനുപല്ലവി:
വചനം തേ ഞാൻ ചൊല്ലുന്നേരമീ-
വർത്തമാനമറിഞ്ഞാനൊരു മാനവൻ.

ദമയന്തി പര്‍ണ്ണാദനുമായി സംസാരിക്കുന്നു.

1
സാകേതവാസിനി നിജാകാരഗോപിനി
സശോക തദാ നിഷധരാജേ
ഭൂസുരർ നടന്നു- ഭീമനൃവരന്റെ
“സാഹസികനവനെ നരലോകമതിൽ നിഖിലദിശി
വേഗമൊടുതിരവിൻ“ ഇതി വാചാ
2
സഹിതാ ശുചാ ദമനദമദാന്തസോദരിയു-
മതിതാന്തയായവരൊടുചേ;
“തിരക ദിശി യൂയം ദയിതമുരുമായം
സകലനൃപസഭകളിലുമൊരുപൊഴുതു കളി കരുതി-
യൊളിവിലൊരു മൊഴിയുമുരചെയ്‌വിൻ!“

3.
“എങ്ങോട്ടുപോയി, രസഭംഗോദ്യതോസി, പട-
ഭംഗോസ്തു ഖേദമതിനില്ലാ;
ഏതുമറിവില്ലാഞ്ഞാധി മമ നില്ലാ;
ഏവമയി! കിതവ, മമ ഭാവ, മിനിയതുമറിക,
യാവദസുനിയമമതുമില്ലാ.“

ഞാനെന്നുമെനിക്കുള്ളതെന്നും
അഭിമാനമെല്ലാവർക്കും തോന്നും,
അതു മായം അതമേയം അതുമായുന്നതുമല്ലുലകിൽ
കായംപോകിലും; തദുപായം യോഗികൾക്കുപദേശം,
ഗതനാശം അതിക്ളേശം പശുപാശം, ജഗദീശം ചിന്തിപ്പവർ
ജനിമൃതിക്ഷയമനുഭവിപ്പവൻ.

അവളവശം ഉറങ്ങുന്നേരം അവിനയവാൻ പോയി ദൂരം,
അവനകലേ പോകുന്നേരം അനുതാപം പാരം,
ആ വനമതീവഘോരം അവളുടയ അഴൽ പാരം,
അല്പബുദ്ധിക്കതു വിചാരം; അദ്ഭുതമൊക്കെ സ്സാരം..